Top-10 Fatale Survival Fouten

Een Australische vrouw heeft zeventien dagen in de jungle van Queensland weten te overleven (bron: artikel NOS). Ze trotseerde honger, dorst en een aanval van een krokodil. Maar ze wist uiteindelijk relatief ongedeerd de bewoonde wereld weer te vinden.

Daarom hierbij een Top-10 van DO’s and DON’Ts wanneer je zelf in zo’n survival situatie terechtkomt.

Top-10 van potentieel fatale survival fouten die mensen maken in noodsituaties*:

*niet per definitie in deze volgorde, hierin kan de situatie bepalend zijn

1. Onderschatten van de risico’s

Slechts weinigen zoeken bewust het gevaar op, de meeste survivalsituaties ontstaan zoals het verhaal van Shannon. Je hebt het al honderd keer gedaan of bent er al zo vaak geweest; wat zou mij nou kunnen overkomen?

Een deel van het probleem is dat we geneigd zijn onze capaciteiten te overschatten, omdat de meesten van ons nooit het extreme hebben meegemaakt, kénnen we onze vaardigheden op dit gebied niet. Het gebrek aan ervaring leidt tot verkeerde beoordeling van de situatie wat desastreus kan uitpakken. Behalve dit hebben we natuurlijk te maken met de grillen van Moeder Natuur en de omgeving.

2. Onnodig risico’s nemen onderweg uit de survival situatie

Het kan verleidelijk zijn een shortcut te nemen om sneller uit de penibele situatie te komen. Vaak wordt hiertoe besloten ook al brengt deze kortere route extra risico’s met zich mee. In een survival situatie kan niemand zich veroorloven een verwonding op te lopen! Als je alleen bent kun je mogelijk helemaal niet verder, ben je met anderen dan vertraag je de voortgang van de hele groep.

3. Het onvermogen een goede schuilplaats te bouwen

Een goed onderkomen om je te beschermen tegen de elementen kan de doorslag geven in een survivalsituatie. Hyperthermia ( > 40˚C) en hypothermia (< 35˚C) kunnen levensbedreigend zijn dus is het essentieel om jezelf te beschermen tegen wind, nattigheid, koude en hitte. Wanneer je bijvoorbeeld gaat zitten of liggen op iets dat kouder is dan jezelf dan verlies je direct warmte door conductie. Wanneer je verzwakt, hongerig en vermoeid bent kan dit al het begin van onderkoeling betekenen.

4. Niet in staat om een vuur aan te leggen

In een survival situatie is niets zo comfortabel als een verwarmend kampvuur. Los van deze “troost” is een vuur functioneel als lichtbron, als hittebron om op te koken (drinkwater desinfecteren) en eventueel je kleren te drogen, als signaalgever door licht of rook en om beesten op afstand te houden. In dit laatste geval kan het, afhankelijk waar je bent, gaan om muggen of knut’s, of om beren en wolven…

5. Geen alarm (kunnen) slaan

Het slechtste wat je kunt doen in een survival-situatie is zitten wachten en maar hopen dat je gevonden wordt. Toch blijkt dat survival-situaties vaak langer duren dan nodig omdat de betrokkene(n) niets voorhanden heeft om mee te alarmeren of niet weet hoe middelen in te zetten als signalering.

Er zijn high-tech en low-tech manieren om anderen te waarschuwen, dit kan door visuele- of akoestische signalen. Denk aan de rook of het licht van het vuur uit punt 4, een seinspiegel of lantaarn, een lap (kledingstuk) in een opvallende kleur, bewust achterlaten van duidelijke sporen, etc. Bij akoestische signalen kan gedacht worden aan een GSM, een claxon, een signaalfluit nadat je van het roepen geen stem meer over hebt.

6. Niet in staat zijn water te zuiveren

Het menselijk lichaam kan geruime tijd zonder voedsel maar de noodzaak van drinken is een heel ander verhaal. Zonder zuiver drinkwater zal dehydratie snel inzetten wat uiteindelijk fataal kan zijn.

Het idee bestaat dat dehydratie zich vooral voordoet in warme gebieden. Dit is deels waar maar; koude lucht is droog waardoor je bij je ademhaling meer vocht verliest, ook levert koude lucht minder snel een dorstig gevoel op waardoor je vergeet te drinken. Ook de hoogte waarop je je bevindt is van invloed; door ijle lucht moet je lichaam harder werken waardoor je meer gaat zweten. Ongezuiverd water kan leiden tot braken waardoor nog meer vocht verloren gaat.

7. Slechte kleding(-keuze)

In het algemeen kiest men er niet voor om in een survivalsituatie terecht te komen, dus stem je je kledingkeuze hier ook niet op af. Toch is je kleding de eerste “line of defence” en kan doorslaggevend zijn voor de afloop van het avontuur.

Draag bij voorkeur broeken en shirts met lange pijpen en mouwen als bescherming tegen insectenbeten, zonnebrand, schrammen en sneden. Ook het materiaal is van groot belang, er is geen twijfel dat de katoen comfortabel draagt, maar wol is meer beschermend en duurzaam. Katoen neem vocht op en blijft nat op je huid plakken waardoor veel lichaamswarmte verloren gaat terwijl wol de isolerende functie behoud, ook al is het kledingstuk nat.

8. Niet voorbereid zijn een nacht (of meer) buiten door te brengen

Hieraan zit een hardware- en softwarematig aspect. De hardware bestaat uit de verschillende tools voor het scheppen van de randvoorwaarden om overleven in de wildernis mogelijk te maken. Te denken valt aan een survivalkit, een reddingsdeken of bivi, een signaalspiegel, een waterfilter, een fire-starter, een goed mes, paracord, een goed kompas, noodvoeding, etc.

Onder het softwarematige aspect, minstens zo belangrijk om te overleven, valt je kennis over survival en je mentale vermogen om in je eentje, helemaal op jezelf aangewezen, de tijd door te brengen en je uit de gevaarlijke situatie te redden. Zonder de software zul je niet ver komen met de hardware en deze kun je helaas niet in de winkel kopen. Je kunt het je wel eigen maken, er zijn tal van goede boeken over geschreven waarnaast de skills natuurlijk in de praktijk geoefend (en ervaren!) moeten worden.

9. Geen reisplan maken en achterlaten of afwijken van je route zonder hierover te berichten

Een van de meest gemaakte fouten is nalaten een reisplan te maken en dit achter te laten bij je naasten. Deze fout wordt zowel door beginnelingen gemaakt uit onwetendheid als door doorgewinterde veteraan-buitensporters die denken dat ze zich al die moeite kunnen besparen, zij zijn immers de experts.

Een reisplan bevat onder andere je vertrekpunt en –datum, de route die gevolgd wordt, de manier van reizen, evt. personen die je gaat ontmoeten en hotels waar je gaat overnachten, etc. etc. en natuurlijk de datum van terugkeer. Wanneer je niet op de verwachte tijd weer thuiskomt of op je werk verschijnt kan zeer gericht een zoek- en/of reddingsactie worden gestart.

10. Geen “pas op de plaats” maken

Een veelgemaakte fout is dóór te lopen op het moment dat je je realiseert dat je verdwaald bent, dit in de veronderstelling dat je daardoor sneller uit de survivalsituatie geraakt. Als je verdwaald bent ben je de weg kwijt, je richtingsgevoel laat je in de steek en je hebt geen idee waar je je bevindt ten opzichte van de veilige haven. Blijf je nu doorlopen dan vergroot je de afstand van de plek waar verdwaald bent en waar de mogelijke zoektocht naar je verdwijning zou beginnen.

Dus, basisregel is dat je je kamp maakt op de plaats waar je je bevindt op het moment dat je constateert dat je verdwaald bent. Doe dit op een redelijk open plek waar je gemakkelijk gezien kunt worden en maak het je zo comfortabel mogelijk. Zorg dat je een of meerdere manieren voorbereidt om het zoek- en reddingsteam te alarmeren/signaleren.

Een goede survival-kit is bij Noodzaken te koop. Bezoek onze webshop voor meer survival-artikelen.